Araştırmacılar, meme kanseri riskini yarı yarıya azaltan bir ilacın, kullanımına son verildikten sonra dahi risk azaltıcı etkisinin yıllarca devam ettiğini belirtiyor. Bahsi geçen ilaç “Anastrozol”, meme kanserinin oluşumunu tetikleyen östrojen hormonunun üretilmesini engelliyor. İngiltere'de yer alan Kanser Araştırmaları Vakfı, bulguların güven verici olduğunu açıkladı.

Anastrozol ancak menopoz sonrasında kullanılabiliyor, zira genç kadınlarda östrojen hormonu üretimini engelleyemiyor. İlaç, meme kanseri teşhisi konduktan sonra tedavide de kullanılıyor. Araştırmalar ilacın kanser oluşumunu engellemede de etkili olup olmadığını tespit etmeye çalışıyor.

Daha önce yürütülen araştırmalar, Anastrozol’u 5 yıl boyunca kullananlarda meme kanseri riskinin yarı yarıya azaldığını ortaya koymuştu. 3 bin 864 kadın üzerinde yapılan yeni araştırmalar ise, ilacın kullanımına son verildikten 7 yıl sonra bile kanser oluşumunu yüzde 49 azalttığını gösteriyor.

Araştırmanın sonuçları Lancet tıp dergisinde yayınlandı ve Texas'daki San Antonio Meme Kanseri Sempozyumu'nda tıp dünyasına sunuldu.

Londra'daki Queen Mary Üniversitesi Wolfson Önleyici Tıp Enstitüsü başkanı Profesör Jack Cuzick, meme kanserinin kadınlarda en yaygın görülen ve hızla artan kanser türü olduğunu belirterek, Anastrozol'un en az yan etki ile en iyi sonuç veren ilaç olduğunu ifade etti.

2017'den bu yana doktorlar, genetik veya başka nedenlerden dolayı yüksek risk altında olan menopoz sonrası kadınlara bu ilacı tavsiye ediyor. Ancak Prof. Cuzick, ilaç kullanımının sadece yüzde 10 düzeyinde kaldığını belirterek bu oranın çok daha yüksek olması gerektiğini vurguluyor.

Bunun nedenlerinden biri, ilacın uzun vadeli etkisi konusunda doktorların emin olmaması; diğeri ise eklem ağrıları, vajina kuruluğu ve sıcak basması gibi yan etkiler ihtimaliydi. Ancak reçete verilen kadınların yüzde 75'inin bu ilacı almaya devam ettiği belirtildi. Araştırmacılar bunu, ilacın yan etkilerinin dayanılmayacak düzeyde olmadığının işareti olarak görüyor.

İlaç kanseri nasıl engelliyor?

Kanser, sağlıklı dokunun bozulması anlamına geliyor. Ancak sağlıklı hücre bir gecede kanserli hale gelmiyor. Birçok mutasyona uğrayıp giderek kanserli hücreye dönüşüyor ve kontrolsüz bir şekilde çoğalıyor. Anastrozol’un, bu dönüşüme etki ederek kanser yolunda ilerleyen bazı hücreleri öldürdüğü ifade ediliyor. Prof. Cuzick, "Böylece zamanı 20 yıl geriye çekmiş ve kanser gelişim sürecini en başa sarmış oluyorsunuz ki bunun da ilerlemesi uzun zaman alıyor.” diyor.

İlaç mastektomiye son verebilir mi?

İlaç tek başına memenin alınmasına (mastektomiye) engel olmasa da, mastektomiyi tek çare olmaktan çıkarıyor. Ancak bazı kadınlardaki risk o kadar yüksek oluyor ki, mastektomi en güvenli tercih olarak görülebiliyor.

Başka ilaçlar var mı?

Anastrozol kullanan kadınlarda 12 yıl boyunca meme kanseri riskinin yüzde 49 azaldığı tespit edildi (5 yıl ilaç kullanımına ek olarak, ilacın koruyucu etkisi, bıraktıktan sonraki 7 yılda da devam ediyor). Östrojen hormonunu engelleyen Tamoksifen de meme kanseri riskini azaltmada kullanılabiliyor, ancak riski azaltma oranı yüzde 28 düzeyinde kalıyor ve maliyeti Anastrozol'ün iki katından fazla. Tamoksifen’in avantajı menopoz öncesi dönemde de etkili olması.

Uzmanlar ne diyor?

İngiltere Kanser Araştırmaları Vakfı (Cancer Reserach UK) uzmanlarından Prof. Charles Swanton, "Şimdiye dek sadece tamoksifenin uzun vadeli etkisi olduğunu biliyorduk. Uzun vadede daha az yan etkisi olan Anastrozol’u inceleyen bu araştırma, kadınların ilacı bıraktıktan yıllar sonra bile kansere karşı daha iyi korunduğunu göstermesi bakımından güven verici.” diyor ve ekliyor: “Doktorlar hala bazı kadınlar için Tamoksifen’i daha uygun bulabilir, ama birden fazla seçeneğin olması olumlu bir gelişme.”

Kaynak: BBC Türkçe