Koç Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dekanı ve Health4.0 Sağlıkta Yenilikler Kongresi Bilimsel Kurulu üyesi Sn. Prof. Dr. Ayişe Karadağ'ın Gözünden Sağlık Teknolojileri

Sağlık teknolojisi; bir sağlık sorununu çözmek ve yaşam kalitesini iyileştirmek amacına yönelik cihazlar, ilaçlar, aşılar, prosedürler ve sistemlerin geliştirilmesinde, organize bilgi ve becerinin uygulanmasını ifade eder. Sağlık hizmetlerinin üretimi ve arzı sırasında çeşitli teknikler ile teknoloji ürünü olan donatım ve ilaçlardan yararlanılmaktadır.

Sağlığın ve hastalığın seyrini etkileyen, müdahale eden ve düzenleyen teknoloji “Sağlık Bakım Hizmetlerinin” yaşamsal bir parçası haline gelmiştir. Hemşireler, yarım asırdan fazla süredir “Profesyonel Hemşirelik Bakımını” desteklemek amacıyla teknolojiyi kullanılmaktadır. Teknoloji yaygın bir şekilde kullanmadan önce hemşireler, hastalarının durumunu izlemek ve değişiklikleri saptamak için; görme, dokunma, koku ve işitme duyularını kullanırlardı. Zamanla hemşirelerin duyuları, hastalardaki değişiklikleri saptayacak şekilde tasarlanmış teknoloji ile yer değiştirdi. Ancak Hemşireler, sağlık bakımında hızlı gelişime neden olan, bakımın kalitesini, etkililik/verimliliği artıran ve konforu sağlayan teknolojiyi, hizmet verdikleri bireylerin/grupların ve kendi mesleklerinin faydası doğrultusunda kullanmalıdır. Teknoloji, hemşirelik bakımında vazgeçilmez olan empati, iletişim, etik ilişki, şefkat gibi bileşenleri zedelemeden ve hasta ile mesafe oluşturmak için değil yakınlığı arttırmak için tercih edilmelidir.

Hemşirelik bakımının değişmesine yol açan teknolojik gelişmeler; genetik ve genom, tanı / tedavi için daha az invaziv araçların kullanımı, 3D yazıcılar, bakım robotları, Biyometri, elektronik sağlık kayıtları ve bilgisayarlı klinik karar desteği sağlayıcılar olarak gruplandırılabilir. Bu gelişmeler; geleceğin hemşirelerinin teknolojinin pasif kullanıcıları değil, aktif yönlendiricileri olarak yetiştirilmelerini gündeme getirmiştir. Bu bağlamda geleceğin hemşireleri, mobiliteyi, iletişimi ve ilişkileri kolaylaştırmak için teknolojiyi kullanabilme ve bilgi edinimi ve dağıtımı konusunda uzmanlığa sahip olma nitelikleri ile mezun edilmelidir.

Bakım amacına yönelik olarak üretilen, robotlar gibi, teknolojinin muhtemelen hiçbir zaman yerine getiremeyeceği nitelik hemşirelik sanatının özü olan “İNSAN İLİŞKİSİ” dir. Hemşireler, teknolojiyi geliştirme yarışında “İNSAN”ın kaybolmadığından emin olmalıdır. Hemşireler, insan kaynaklarını yok etmek, ortadan kaldırmak için değil, teknolojiyi en iyi nasıl kullanacaklarını belirlemede aktif olarak yer almalıdır. Hemşire liderlerinin önümüzdeki on yılda yüzleşeceği en önemli zorluklardan birisi, insan unsurunu devalüe etmemek ile teknolojiden en üst düzeyde yararlanmak arasındaki dengeyi bulmaktır.

Hemşireler, insani duyguların geri planda bırakıldığı teknolojik dünyayla, insanların dünyası arasında köprü görevi yapar. Bu nedenle kaliteli ve güvenli bakım için gelişen teknolojiler karşısında sürekli eğitilmeleri son derece önemlidir. Bakım, teknoloji ve hemşirelik sarmalında hemşireler, hemşirelik felsefesi doğrultusunda, proaktif olmalıdır. Öz olarak kanıta dayalı hemşirelik bakımının dümeninde hemşire bulunmalıdır.
Prof. Dr. Ayişe Karadağ